Sunday, November 11, 2012

मी परत जाईन -- पूर्ण


मी परत जाईन

मूळ हिन्दी -- उदय प्रकाश 
अनुवाद -- लीना मेहेंदळे 
कार्तिकात जसे ढग परत जातात,
ऊन जसे परतून जाते आषाढांत,
दंव जसे गुपचुप परत जाते आभाळात
अंधार परत जातो कोण्या अज्ञातवासात

आपल दुखतं शरीर घोंगडीत लपेटून,
थोडकस सुख आणि चिमूटभर सांत्वनासाठी
सगळयांच्या नजरा चुकवून येणारी व्याभिचारिणी
जशी परत जाते भयभीत आपल्या गुहेत,

वृक्ष परतून जातात जसे बीजांत,
आपली भांडी, पातेली, अवजारं, उपकरणं
आणि कंकाळ घेऊन जशा परत जातात
सर्व विकसित झालेल्या संस्कृत्या
दरवेळी, पृथ्वीच्या पोटात,

इतिहास जसा विलीन होऊन जातो
कुण्या जमातीच्या लोकगाथांमधे
विज्ञान जसे परतून जाऊन बसते
देवऋषी आणि मांत्रिकाच्या जादू-टोण्या मधे,
तमाम औषध माणसाच्या असंख्य रोगांना घाबरून
जशी विलीन होतात
कुण्या बाबाच्या स्पशति किंवा मंत्रात,

मी परत जाईन, जशी समस्त महाकाव्य,
संपूर्ण संगीत, सगव्ढया भाषा आणि सार्‍या कविता
परतून जातात एके दिवशी ब्रम्हांण्डात,

मृत्यू जसा परत जातो आयुष्याचं गाठोडं
डोक्यावर लादून, उदासवाण,
आणि रक्त जस परत जात कोणास ठाऊन कुठे,
आपलया मागे शिरांमधे ठेऊन
निर्जीव, निस्पंद जल,

जसा एखादा निरपराध कैदी परत जातो
दीर्घकाळाची सजा भोगून,

जसा एखादा माणूस
इस्पिताळात
अगणित काळ डोळे उघडतो
आणि परत जातो
आपल्या स्वतःच्या अंधार्‍या गुफेत 
-----------------------------------------------------------------


किला -- एडविन मूर की स्कूल-फेव्हरिट कविता The Castle का भावानुवाद

किला
-- एडविन मूर की स्कूल-फेव्हरिट कविता The Castle  का भावानुवाद जो 26/11 की रात में कभी किया था।
हम किले पर रहते थे |मजबूत दीवारों का अभेद्य किला
बुर्जों पर चौकसी करते हुए
हमें कोई तनाव न था |
हमें दीखते थे सामने फैले
विस्तृत मैदान
और वहीं झाडियों में छिपा हमारा शत्रु
वे हमें क्योंकर जीत पाते ?
हमारे पास शस्त्र-अस्त्र थे भरपूर
हमारे सैनिक जाँबाज - शूर
और मैदान पार के रास्तों पर
निश्चित रुप से पास आ रही थीं
हमारे मित्र देशों की सेनाएँ |
पर हाँ ....
हमारे किले के कोने में एक छोटा मायावी द्बार था |
द्बारपाल ने एक दिन उसे खोल दिया |
शत्रु उसी रास्ते से आया |
बिना लडे ही हमपर जय किया |
शर्म की बातपर सच्चाई की है |
सोने का हथियार
लोहे के हथियार पर भारी है |
------------------------------------------------------------------------------

Saturday, November 10, 2012

पसायदान


पसायदान

आता विश्वात्मकें देवें ।    येणे वाग्यज्ञें तोषावें ।
तोषोनिं मज ज्ञावे ।    पसायदान हें ॥
अब विश्वात्मक देव को नमन । होता वाग्यज्ञका समापन ।
तुष्ट हों दें मुझे दान । पसाय का ।।

जें खळांची व्यंकटी सांडो ।    तया सत्कर्मी- रती वाढो ।
भूतां परस्परे पडो ।    मैत्र जीवाचें ॥
कि दुष्टोंकी दुष्टता हटे । सत्कर्मोंमें चित्त लगे।
परस्परोंमें प्रीत बढे । मैत्र- भावसे ।।

दुरितांचे तिमिर जावो ।    विश्व स्वधर्म सूर्यें पाहो ।
जो जे वांच्छिल तो तें लाहो ।    प्राणिजात ॥
दुरितोंका तिमिर छटे । विश्व स्वधर्म सूर्य देखे ।
जो जो चाहे, वही लहे । प्राणी जात ।।

वर्षत सकळ मंगळी ।    ईश्वरनिष्ठांची मांदियाळी ।
अनवरत भूमंडळी ।    भेटतु भूतां ॥

चलां कल्पतरूंचे आरव ।    चेतना चिंतामणींचें गाव ।
बोलते जे अर्णव ।    पीयूषाचे ॥


चंद्रमे जे अलांछन ।    मार्तंड जे तापहीन ।
ते सर्वांही सदा सज्जन ।    सोयरे होतु ॥
चंद्रमा ज्यों अलांछन । मार्तंड ज्यों तापहीन ।
ऐसे सबोंको सज्जन । सगे होवें ।।

किंबहुना सर्व सुखी ।    पूर्ण होऊनि तिन्हीं लोकी ।
भजिजो आदिपुरुखी ।    अखंडित ॥

आणि ग्रंथोपजीविये ।    विशेषीं लोकीं इयें ।
दृष्टादृष्ट विजयें ।    होआवे जी ।

येथ म्हणे श्री विश्वेशराओ ।    हा होईल दान पसावो ।
येणें वरें ज्ञानदेवो ।    सुखिया जाला ॥
श्री विश्वेश्वरने तब कहा । यही तुझको पसाय दिया ।
इस वर से ज्ञानदेव हुआ । सुखिया सुखिया ।।
सुखिया सुखिया ।  सुखिया सुखिया ।।
----------------------------------------------------------------------------------